Onlangs hield ik een anonieme enquête onder mijn yogastudenten. Eén van de vragen luidde: wat zou je graag anders zien? Een student antwoordde: ‘Ik kan niet goed ontspannen in kleermakerszit aan het begin van de les. Als we gaan liggen, lukt dat wel. Kunnen we voortaan altijd liggend beginnen?’
Tja: wat is dat toch met die kleermakerszit, die voor veel (beginnende) yogi’s verre van ontspannen is? Wat is er eigenlijk mis met lekker liggen?
Zitten kost energie en inspanning. Dat wordt mooi samengevat door de term ‘Stirha Sukha’: effortless effort.
De balans tussen inspanning en ontspanning: die vinden, dat is het uiteindelijke doel van dit zittend (stirha) ontspannen (sukha).
Niet té ontspannen want dat val je in slaap (ja, ik ken het uit ervaring…).
Niet te ingespannen, want dan zit je alsnog met die opgetrokken schouders en knarsende kaken in je sukhasana (kleermakerszit) of padmasana (lotushouding).
Maar net inspannend genoeg om bewust te kunnen kijken naar hoe jij er vandaag (letterlijk) bij zit.
En ontspannend genoeg om je kaken uit de kramp te halen en je schouders te laten zakken.
Massage
De grote kunst is vervolgens om weg te blijven van oplossingen op het moment dat je van alles constateert in je lichaam: ‘Ik moet toch eens wat vaker pauzes nemen. Misschien morgen een massage boeken’. Voor je het weet zit je op de mat een to do-lijstje te maken.
Als je in die val trapt (zo voelt het soms, alsof de denkgeest ons weer ‘meelokt’ naar haar territorium), stap dan rustig uit die modus en besef hoe fijn het is dat je vijf hele minuten juist niet hoeft te denken.
Je hoeft alleen maar te voelen, te observeren en te ademen. Denken mag, maar het hoeft niet. Zeg het
maar eens hardop: ‘Ik hóef niet te denken.’
Lichaam en ademhaling
Maar terug naar het liggen-zitten: liggen is in de meeste gevallen zo ontspannend dat het leidt tot slapen of een doezelig voorstadium ervan. En dat is heerlijk, maar bewust ervaren en voelen hoe het met je gaat, dat lukt niet als je (half)slaapt. En dat bewust observeren hoe je je voelt is nou juist de bedoeling
Wat niet wil zeggen dat deze methode niet prima werkt om juist mee in slaap te vallen. Probeer het maar, als je ’s avonds in bed ligt en je denkgeest begint te kakelen over wat er morgen allemaal moet. Verleg de focus van dat getetter naar je lichaam en naar je ademhaling en kies ervoor om gewoon even niet te denken. En voor je het weet val je in slaap. Da’s dan weer het voordeel van liggen.
(foto: Radim Spitzer/Dreamstime)
